| Main » Articles » Gənclər üçün 100 dərs |
| Entries in category: 100 Shown entries: 51-100 |
Pages: « 1 2 |
Sort by: Tarix · Ad · Rating · Sherihler · Baxish
 51-Cİ DƏRS: İNSANİ DƏYƏRLƏRƏ HÖRMƏTİnsan yaranmışların şərəflisi olduğuna diqqət etsə, çirkin əxlaq və günahdan qaçar. Özünü insan adlandıran varlıq heyvani hislərə necə təslim ola bilər?! Həzrət Əli (ə) buyurur: "Özünü əziz tutan insan üçün şəhvətlər ləyaqətsiz görünür.” |
 52-Cİ DƏRS: PİS DOST VƏ PİS MÜHİTİnsan təsir altında dəyişkən xarakterə malikdir. O, Ünsiyyətdə olduğu insanların xasiyyətini götürür, mühitin təsiri altında rəngini dəyişir. Pis əxlaqlı, günahkar insanlarla dostluq insanın bəlasıdır. |
 53-CÜ DƏRS: EQOİZM "ÜMMÜL-FƏS"Eqoizm ifrat özünə məhəbbət, özünü istəmədir. Əxlaq alimləri eqoizmi "ümmül-fəsad”, yəni "fəsadların anası” adlandırmışlar. Qeyd etmişdik ki, insanda iki "mən” mövcuddur: |
 54-CÜ DƏRS: DÜNYAGİRLİKAyə və rəvayətlərdə dünyaya bağlılıq ciddi məzəmmət olunmuşdur. "Ali-İmran” surəsinin 185-ci ayəsində buyurulur: "Dünya həyatı aldadıcı matahdan başqa bir şey deyil.” Başqabir ayədə oxuyuruq: "Dünya həyatı oyun-oyuncaqdan başqa bir şey deyil və təqvalılar üçün axirət evi daha faydalıdır. |
 55-Cİ DƏRS: DÜNYASual oluna bilər ki, əgər dünya pisdirsə, Allah onu nə üçün yaradıb? Xeyr, dünya yox, dünyaya pis olmaq pislənilib. Dünyada gördüyümüz bütün nemətlər üçün var-dövlət qətiyyn qorxulu deyil. Əksinə, belə insan var-dövlətdən istifadə edərək öz axirəti üçün hazırlıq görür |
 56-CI DƏRS: TƏQVA VƏ GUŞƏNŞİNLİKƏvvəlki söhbətlərimizdə təqvanın əhəmiyyəti barədə danışmışdıq. Demişdik ki, təqva özünü qoruma, nəfsə nəzarətdir. Həzrət Əli (ə) buyurur: "Sizi təqvaya çağırıram. Çünki təqva nəfsi yaxşılıqlara tərəf cilov kimidir.” |
 57-Cİ DƏRS: TƏQVA AZADLIĞA ZİDD DEYİLBəziləri elə düşünə bilər ki, təqva insanın azadlığını məhdudlaşdırır. Təssüf ki, İslam haqqında da bu fikirdə olanlar var. Amma lazımdır ki, bütün kainatda mütləq qanunlar hökm sürür. |
 58-Cİ DƏRS: MÜTTƏQİNİN XÜSUSİYYƏTLƏRİHəzrət Əli (ə) bir abidə müttəqi insanın sifətlərini belə tanıtdırır: -Onlar doğru danışar, orta dəyərli geyinər, təvazö ilə yol gedərlər; |
 59-CU DƏRS: HƏR GÜN ÖZÜNÜ SORĞUYA ÇƏK!Ölümdən sonra həyata, qəbr və qiyamət sorğusuna, cəhənnəm əzabına inanan şəxs öz əməllərinə, danışığına, əxlaqına biganə qala bilərmi?! |
 60-CI DƏRS: TÖVBƏGünaha yol vermiş insan ümidini itirməməlidir. Təsəvvür edin ki, çayın bir tərəfindən o biri tərəfinə keçmək üçün suya hər addımdan bir daşlar düzülmüşdür. Çayı keçmək istəyən insan birinci daşın üstünə atılır. İkinci daşın üstünə atılarkən sürüşüb suya düşərsə, |
 61-ci dərs: Nədən tövbə edilməlidir?İnsanı Allahdan uzaqlaşdıran bütün şeylər günahdır və günahdan tövbə etmək vacibdir. Günahlar iki qismə bölünür: əxlaqi günahlar və əməli günahlar. |
 62-Cİ DƏRS: ALLAHA YAXINLIQ NƏDİR?İnsan Allaha yaxınlaşa bilərmi? Əvvəlcə "yaxınlıq” kəlməsinin mənalarına nəzər salaq. Yaxınlıq üç cür ola bilər: 1.Məkanca yaxınlıq: İki mövcud məkanca yaxın ola bilər. Məsələn, bir həyətdə tikilmiş iki ev bir-birinə yaxındır. |
 63-CÜ DƏRS: ÖZÜNÜTƏRBİYƏDƏ ZİKRİN ROLUAllahı zikr etmək böyük bir ibadət, nəfsin tərbiyəsində təsirli bir amildir. Allahın zikri dedikdə onu dil və qəlb ilə xatırlamaq nəzərdə tutulu. "Sübhanəllah”, "əlhəmdulillah”, "la ilahə illəllah”, "əllahu əkbər” ən məşhur zikrlərdir. |
 64-CÜ DƏRS: İMANA APARAN YOLLARİnsan öz imanını kamilləşdirmək üçün aşağıdakı yollardan istifadə edə bilər. 1.Təfəkkür və dəlillər |
 65-Cİ DƏRS: MƏRİFƏT ƏHLİNİN TÖVSİYYƏSİİnsanın özünü tərbiyədə müvəffəqiyyətə çatması üçün əxlaq alimlərinin bir sıra tövsiyyələri vardır. Onlardan bəziləri ilə tanış olaq: |
 66-CI DƏRS: NƏFSİN TƏRBİYƏSİNDƏ MANELƏRNəfsin tərbiyəsində ilkin maneə insanda tərbiyələnmə qabiliyyətinin zəifliyidir. Günahlar qəlbi elə qaralda bilər ki, qəlb şeytanın hakimiyyəti altına düşər. Belə bir insan xalis tövbə qılıb günahlardan uzaqlaşmasa, irəli addım ata bilməz. |
 67-Cİ DƏRS: ATA-ANAYA "UF” DEMƏ!Ata-ana övladın yaranış və tərbiyə vasitəsidir. İslam dinində valideyn itaət və ehtiram təkidlə tapşırılmışdır. "İsra” surəsinin 22-ci ayəsində Allah-təala buyurur: "Ata-ananıza yaxşılıq edin.” Böyük günahlar sırasında şirkdən sonra valideynlə pis rəftar gəlir. |
 68-Cİ DƏRS: ÖVLADIN HÜQUQLARIBir şəxsin xeyirinə görüləsi vacib iş haqq adlanır. Haqqı yerinə yetirmək isə dini vəzifədir. İnsan bu dünyada əbədi olmadığından bəşər nəslinin davamı üçün onun artımı zəruridir. Allah insanı artıma fitrətən maraqlı yaratmışdır. |
 69-CU DƏRS: ƏDALƏTƏxlaqını saflaşdırmaq, zinətləndirmək istəyən insan ilahi sifətlərə yiyələnməyə çalışmalıdır. Bu sifətlərdən bir ədalətdir. Ədalət iki qismdir: fərdi ədalət və ictimai ədalət. Fərdi ədalət yalan, qeybət, böhtan kimi günahlardan çəkinməkdir. |
 70-Cİ DƏRS: XOŞ MÜNASİBƏTAllahın ehtiyaclı olduğumuz sifətlərindən biri "rəhman”dır. Allah öz bəndələrinə mehribandır və bəndələri də öz aralarında mehribanlığa, xoş rəftara çağırır. |
 71-Cİ DƏRS: YALANYalan böyük günah hesab olunur. Bütün səmavi dinlər, eləcə də, İslam yalanı haram bilir. İslam peyğəmbəri (s) buyurur: "Kəbirə günahların ən böyüyü şirk, valideynin üzünə ağ olmaq və yalandır"; "Mömin üzürsüz olaraq yalan danışarsa, 70 min mələk ona lənət |
 72-ci dərs: Qeybət və böhtanBaşqalarının haqqında deyilən pis söz doğru olsa qeybət, yalan olsa böhtandır. Həm qeybət, həm də böhtan böyük günahlar sırasındadır. |
 73-CÜ DƏRS: İZZƏTİ-NƏFS VƏ EHSANİnsan ehtiyaclı varlıqdır. Bu ehtiyac insan şəxsiyyətinin tanınmasında mühüm rol oynayır. Əsil insan öz zehni və fiziki qüvvələrindən faydalanaraq bu ehtiyacları aradan qaldırmalıdır. Amma insanların bir qismi Allahın ona verdiyi qüvvələrdən səmərəli faydalanmayıb, başqalarının |
 74-CÜ DƏRS: FƏDAKARLIQİnsan üçün həyat nə qədər qiymətli olsa da onu şərafətlə yaşamaq daha mühümdür. Təsəvvür edin ki, vətənini düşməndən qoruyan iki əsgər düşmənə əsir düşir. Onlardan hərbi sirləri öyrənmək üçün düşmən bütün vasitələrdən |
 75-Cİ DƏRS: ƏHKAM (FİRUİ-DİN)Əvvəlki dərslərdə qeyd etmişdik ki, İslam təlimləri üç hissədən ibarətdir. İslam dinində hər bir müsəlman üçün konkret olaraq on vəzifə müəyyənləşdirilmişdir: Namaz, oruc, xums, zəkat, həcc, cihad, əmr be məruf, nəhy əz münkər, təvəlla və təbərra. |
 76-CI DƏRS: RİSALƏ TERMİNLƏRİƏgər adi insanlar predmetə münasibəti yalnız "yaxşı” və "pis” deməklə bildirirlərsə, İslam fiqhində bütün əməllər son incəliyinədək öz qiymətini alır. Məsələn, adi insan üçün "fitva” və "hökm” sözlərinin heç bir fərqi yoxdur. |
 77-Cİ DƏRS: PAKLIQİslam dini öz ardıcıllarını mənəvi və fizioloji paklığa çağırır. Fiqhin əməl bölməsi insanın fiziki paklığını təmin edəcək araşdırmalarla məşğuldur. Əlbəttə ki, bu sırf fiziki paklıq deyil. Məsələn, insan namazdan qabaq dəstəmaz alarkən əzaları yuyulduqca ruhunda bir paklıq duyulur. |
 78-Cİ DƏRS: DƏSTƏMAZ (VÜZU)"Qurani kərimin” "Maidə” surəsinin 6-cı ayəsində buyurulur: "Ey iman gətirənlər, namaz üçün durduğunuz zaman üzünüzü və dirsəklərinizədək həddə əllərinizi yuyun. Başınıza və topuqlarınızadək ayaqlarınıza məsh çəkin.” |
 79-CU DƏRS: QÜSL VƏ TƏYƏMMÜM"Maidə” surəsinin 6-cı ayəsində buyurulur: "Cünub olduğunuz vaxt paklanın”. Qüsl müəyyən ardıcıllıqla (baş və boyun, bədənin sağ, sonra isə sol hissəsinin) bədənin yuyulmasından ibarətdir. Əlbəttə ki, əvvəl niyyət olunur. |
 80-CI DƏRS: DİNİ VƏZİFƏLƏR HANSI YAŞDA VACİB OLUR?Dini vəzifələr dörd şərt daxilində insana vacib olur: 1.Büluğ – oğlanlarda on beş yaş tamam olub, on altıya keçməli, qızlarda doqquz yaş tamam olub, ona keçməlidir. (Amma insanda növbəti üç şərt daha tez |
 81-Cİ DƏRS: NAMAZ LİBASI, NAMAZ YERİNamaz qılanın bədəni, libası, səcdə yeri pak və təmiz olmalıdır. Namaz qılanın libası və namaz qıldığı yer halal olmalıdır. Təbii ipək libas geymək, qızıl bəzək əşyasından istifadə etmək kişilər üçün haramdır. |
 82-Cİ DƏRS: NAMAZ VAXTINamazın müqəddəmələrindən bir vaxtını tanımaqdır. İstər gündəlik vacib namazlar üçün müəyyən edilmiş beş vaxt, istərsə də digər ibadətlər üçün təyin edilmiş zaman dində mühüm məsələlərdəndir. İslam dini bu zəruri bilikləri əldə etmək üçün riyaziyyat və astronomiyanın dərinliklərinə varmışdır. |
 83-CÜ DƏRS: QİBLƏNamazın müqəddimələrindən biri də qiblədir. Namaz qılan namaz zamanı üzünü Kəbə evinə tutmalıdır. Kəbə Səudiyyə Ərəbistanının Məkkə şəhərində məscidül-həramda yerləşir. Allah təala "Bəqərə” surəsinin 115-ci ayəsində buyurur: |
 84-CÜ DƏRS: AZANAzan və iqamə qəza, istər əda olmuş olsun beş vaxtın namazı üçün təkid olunmuş müstəhəb əməllərdir. Azanın mətni: -Əllahu əkbər (4 dəfə) |
 85-Cİ DƏRS: NAMAZI BATİL EDƏNLƏRNamaza başlayarkən əvvəlcə niyyət etmək zəruridir. Namazın məqsədi ilahi sifətlərə yaxınlaşmaq, nəticədə, özünü tərbiyəyə nail olmaqdır. Sonra əlləri qulaqlar bərabərinə qaldırmaqla "Əllahu əkbər” deyilir və insan bütün dünya işlərini unudaraq öz yaradanı ilə "başlayır. Namaz zamanı 9 şeydən çəkinmək lazımdır: |
 86-CI DƏRS: VACİB NAMAZLARDA ARDICILLIQSübh Günorta (zöhr) İkinti (əsr) Şam (məğrib) Xüftən (işa) İqamə İqamə İqamə İqamə İqamə Niyyət Niyyət Niyyət Niyyət Niyyət Təkbirətül-ehram Təkbirətül –ehram Təkbirətül-ehram |
 87-Cİ DƏRS: NİYYƏT VƏ TƏKBİRƏTÜL –EHRAM-Niyyət bir işi görmək üçün qərara gəlməkdir. -Niyyəti tələffüz etmək vacib deyil. -Bəzən niyyəti bir namazdan o biriə dəyişmək olur. -Əda namazı qılan şəxsin yadına düşsə |
 88-Cİ DƏRS: QİRAƏT-Vacib namazların 1-ci və 2-ci rəkətlərində həmd ("fatihə”) surə ("İxlas”) oxumaq (qiraət) vacibdir -Vaxt məhdud olarsa, surəni oxumaqmaq da olar. |
  89-CU DƏRS: RUKU VƏ SƏCDƏ"Həcc” surəsinin 77-ci ayəsində buyurulur: "Ey iman gətirənlər, rüku və səcdə edin.” Rüku əlləri dizlərə qoymaqla qəddin əyilməsidir. |
 90-CI DƏRS: TƏŞƏHHÜD VƏ SALAMƏvvəla qeyd edək ki, bütün namazların ikinci rəkətində həmd və surədən sonra əlləri dua vəziyətində qaldıraraq qunut tutmaqj müstəhəbdir. Qunutda istənilən duanı oxumaq olar. 41-ci dərsdə təşəhhüd və salamların yeri göstərilmişdir. |
 91-Cİ DƏRS: CƏMİYYƏT NAMAZI, CÜMƏ NAMAZI, BAYRAM NAMAZI, AYƏT NAMAZIQurani –kərimdə "rukuya gedənlərlə rüku edin” buyurulur. İslam ictimai din olduğundan ictimai tədbirlərə, eləcə də, cəmiyyət namazı adlanan birgə ibadətə üstünlük verir. |
 92-Cİ DƏRS: ORUC"Bəqərə” surəsinin 183-cü ayəsində Allah təala buyurur: "Ey iman gətirənlər, sizdən əvvəlkilərə vacib olduğu kimi sizin üçün də oruc vacib edildi.” |
 93-CÜ DƏRS: XUMS VƏ ZƏKAT.C"Ənfal” surəsinin 41-ci ayəsində buyurulur: "Qənimətin beşdə biri Allaha, peyğəmbərə və onun yaxınlarına, yetimlərə, yoxsullara və yolda qalanlara aiddir.” Şiə fiqhində yeddi şey üçün xums –beşdə bir (20 %) ödənməlidir: |
 94-CÜ DƏRS: HƏCC"Ali –İmran” surəsinin 97-ci ayəsində buyurulur: "Qüvvəsi (istitaət) çatan insanlar Allaha xatir həccə getməlidirlər. İtaətsizlik edənlər bilməlidirlər ki, Allah dünya əhlindən ehtiyacsızdır.” |
 95-Cİ DƏRS: CİHAD"Bəqərə” surəsinin 216-cı ayəsində buyurulur: "Xoşunuz gəlmədiyi halda sizə cihad yazılmışdır.” Uyğun surənin 218-ci ayəsində oxuyuruq: "İman gətirənlər və hicrət edib Allah yolunda cihad edənlər Allahın rəhmətinə bel bağlamışlar.” Hər bir yaranmış öz varlığını qorumaqdadır. |
 96-CI DƏRS: ƏMR BE MƏRUF NƏHY ƏZ MÜNKƏR"Ali –İmran” surəsinin 104-cü ayəsində buyurulur: "Sizin aranızda yaxşılığa çağıran (əmr edən) və pis işlərdən çəkindirən (nəhy edən) bir ümmət olmalıdır.” Əmr be məruf” dedikdə yaxşılığa dəvət, "nəhy əz münkər” dedikdə |
 97-Cİ DƏRS: TƏVƏLLA VƏ TƏBƏRRA"Təvəlla və təbərra” dedikdə Allahın dostları ilə dost, düşmənləri ilə düşmən olmaq nəzərdə tutulur. İnsan ictimai varlıq olduğundan öz həmnövləri ilə ünsiyyətə, yodaşlığa məcburdur. Amma o, bir qurup insanlarla xüsusi münasibətdə olmağa ehtiyac duyur və bu insanları dost adlandırır. |
 98-Cİ DƏRS: ƏN BÖYÜK ÇƏTİNLİKXülasə şəkildə də olsa, İslam təlimləri ilə tanış olduq. Əsas çətinlik isə qalır. Ən böyük çətinlik insanın oxuduqlarına, eşitdiklərinə biganə qalmasıdır. İnsan unutmamalıdır ki, elm əməl deyil! İnsan elm yox, elmə əsaslanan əməl xilas edə bilər. |
 99-CU DƏRS: DUA"Ğafir” ("Momin”) surəsinin 63-cü ayəsində buyurulur: "Rəbbimiz buyurmuşdur: Məni cağırın, icabət edim (sizə cavab verim). Həqiqətən, mənə ibadət etməkdən boyun qaçıranlar tezliklə zəlil halda cəhənnəmə daxil olacaqlar.” İslam peyğəmbəri (s) buyurur: |
 100-Cİ DƏRS: ŞEYTANA UYMAYAQ!Şeytan daim pusquda durub, Allah əmrinə itaət etmək istəyən insan üçün maneələr yaradır. Allah İbrahim peyğəmbərə (ə) əmr etdi ki, oğlunu Allah yolunda qurban kəs. Həmin vaxt İbrahimin yaşı yüzü ötmüş, İsmailinsə cəmi on üç yaşı vardı. |
1-50 51-100
